Poniżej przedstawiamy przebieg zdarzeń w sprawie oskarżonej Piątki, od marca 2022 roku do dnia dzisiejszego:
MARZEC 2022
22/03
– Straż Graniczna z oddziału w miejscowości Narewka zatrzymuje dwa samochody, w których oprócz kierowców znajduje się rodzina z Iraku i obywatel Egiptu. Czwórka osób niosących pomoc humanitarną zostaje zatrzymana.
23/03
– Placówka Straży Granicznej w Narewce: przesłuchania czterech zatrzymanych osób.
Czwórka oskarżana jest o to, że w dniu 22 marca 2022 roku w miejscowości Narewka, woj. podlaskie, działając wspólnie i w porozumieniu zorganizowała przekroczenie granicy państwowej do RP wbrew obowiązującym przepisom rodzinie z Iraku oraz obywatelowi Egiptu w ten sposób, że dwoma samochodami przewieziono ich w głąb kraju, tj czyn z art. 264 § 3 kodeksu karnego.
Za czyn ten według polskiego prawa grozić może kara do 8 lat więzienia.
24/03
– Prokuratura Rejonowa w Hajnówce wydaje postanowienie o wszczęciu śledztwa i stawia zarzuty z art. 264 §3 k.k.
– Prokuratura Rejonowa w Hajnówce: odbywa się przesłuchanie czwórki zatrzymanych, osoby przesłuchiwane są w charakterze podejrzanych.
– Każda z zatrzymanych osób okazuje 4 poręczenia osobiste podpisane przez osoby publiczne uznawane za autorytety.
– Policja dokonuje przeszukania posesji jednej z mieszkanek Podlasia.
– Prokuratura Rejonowa w Hajnówce składa wniosek do Sądu Rejonowego o zastosowanie aresztu tymczasowego na okres 3 miesięcy wobec zatrzymanej Czwórki. Argumentuje to obawą matactwa i wysokim wymiarem potencjalnej kary.
– Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim VII Zamiejscowy Wydział Karny w Hajnówce (dalej SR w Hajnówce): odbywa się posiedzenie w sprawie wniosku o areszt tymczasowy dla czterech zatrzymanych osób. Ogłoszenie decyzji ma odbyć się następnego dnia.
25/03
– Sąd Rejonowy w Hajnówce nie przychyla się do wniosku prokuratury o trzymiesięczny areszt dla osób niosących pomoc humanitarną i decyduje o zwolnieniu zatrzymanych.
UZASADNIENIE SĄDU: brak podstaw do stosowania środków zapobiegawczych z uwagi na brak uprawdopodobnionych znamion przestępstwa w działaniach podejrzanych. Areszt należy bowiem stosować, gdy istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że doszło do popełnienia przestępstwa, natomiast organizowanie transportu z pobudek humanitarnych nie pozostaje w związku z pomocą do nielegalnego przekroczenia granicy. Przyjęcie cudzoziemców znajdujących się w stanie zaniedbania było decyzją spontaniczną, odruchem serca, działaniem w celu udzielenia pomocy osobom znajdującym się w przymusowej sytuacji życiowej i nie można tego utożsamiać z bezpośrednim zamiarem popełnienia przestępstwa.
– Jeden z zatrzymanych, posiadający paszport innego kraju Unii Europejskiej, po posiedzeniu sądu w sprawie aresztu zostaje zatrzymany przez funkcjonariuszy Straży Granicznej i dostaje decyzję o zobowiązaniu do opuszczenia Polski w terminie 3 dni i zakaz wjazdu na okres 5 lat. Uzasadnieniem tej decyzji ma być uznanie go za osobę zagrażającą bezpieczeństwu RP. Straż Graniczna zdaje się nie wiedzieć lub nie brać pod uwagę, że mężczyzna ma obywatelstwo polskie, ale nie ma nadanego numeru PESEL. Mimo złożenia zażalenia na tę decyzję, do dzisiaj nie zostało ono rozpoznane.
28/03
– Prokuratura Rejonowa w Hajnówce łączy wszystkie cztery osoby w jedną sprawę.
KWIECIEŃ 2022
13/04
– Sąd Okręgowy w Białymstoku: odbywa się posiedzenie w sprawie zażalenia prokuratury na niezastosowanie aresztu tymczasowego wobec Czwórki – SO podtrzymuje decyzje Sądu Rejonowego. Osoby niosące pomoc humanitarną pozostają na wolności.
SIERPIEŃ 2022
12/09
– Placówka Straży Granicznej w Siemianówce: odbywa się przesłuchanie mieszkanki Podlasia, której dom został przeszukany 24 marca. Kobieta przesłuchiwana jest w charakterze świadka.
GRUDZIEŃ 2023
5/12
– Prokuratura Rejonowa w Hajnówce: zmiana postanowienia o przedstawieniu zarzutów dla Czwórki – od tej pory prokuratura oskarża ich o czyn z art. 264a §1 k.k., to jest o to, że 22 marca 2022 r. wspólnie i w porozumieniu, w celu uzyskania korzyści osobistych dla obywatela Egiptu i obywateli Iraku, ułatwili wskazanym osobom pobyt na terytorium RP wbrew przepisom, przewożąc ich w głąb kraju.
– Prokuratura Rejonowa w Hajnówce stawia mieszkance Podlasia zarzut z art. 264a §1 k.k. w zw. z art. 12 par 1 kk, oskarżając ją o to, że w okresie od 20 do 22 marca 2022, w celu osiągnięcia korzyści osobistej dla obywatela Egiptu i obywateli Iraku, ułatwiła wskazanym osobom pobyt na terytorium RP wbrew przepisom, poprzez dostarczanie im pożywienia oraz ubrań podczas ich pobytu w lesie, oraz udzieliła im schronienia i odpoczynku, a nadto w dniu 22 marca 2022 przewiozła ich w głąb kraju.
Za czyn ten grozi kara od 3 miesięcy do 5 lat więzienia.
STYCZEŃ 2024
15/01
– Prokuratura Rejonowa w Hajnówce ogłasza czwórce dotychczas oskarżonych decyzję z grudnia 2023 o zmianie zarzutów oraz ogłasza postawienie zarzutów piątej osobie – mieszkance Podlasie.
MAJ 2024
– Prokuratura składa do Sądu Rejonowego w Hajnówce akt oskarżenia wobec pięciu osób. Dzieje się to po ponad dwóch latach od wydarzeń, o które są oskarżane. Od tej pory czekamy na wyznaczenie terminu pierwszej rozprawy.
STYCZEŃ 2025
28/01
– Termin pierwszej rozprawy Pięciu. Sprawa toczy się przed Sądem Rejonowym w Hajnówce, ul. Warszawska 87. Godz. 11:30. Sygnatura sprawy: VII K 120/24
W dniu pierwszej rozprawy pod budynkiem Sądu Rejonowego w Hajnówce odbywa się demonstracja solidarnościowa z oskarżonymi.
Podczas pierwszej rozprawy Piątki, Prokuratura Rejonowa w Hajnówce składa wniosek o prowadzenie procesu w trybie niejawnym – czyli zakaz uczestnictwa mediów i publiczności, zakaz publicznego informowania o tym, co dzieje na się na sali sadowej. Sąd przychyla się częściowo do tego wniosku, a media i publiczność raz na jakiś czas muszą opuszczać salę rozpraw.
30/01
– Przemysław Rosati, szef Naczelnej Rady Adwokackiej wysyła do Adama Bodnara (Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego) list z apelem o wycofanie zarzutów wobec Piątki. Z treścią listu zapoznać się można m.in. na portalu OKO.press, pod tym linkiem lub na profilu adw. Przemysława Rosati na platformie X
– Prokuratura Okręgowa w Białymstoku publikuje komunikat dotyczący zarzutów karnych wobec pięciu osób, które niosły pomoc humanitarną na granicy polsko-białoruskiej. Całość komunikatu można przeczytać tutaj.
31/01
– Zarząd Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka i Kolektyw Szpila wydają wspólne stanowisko wobec komunikatu Prokuratury Okręgowej w Białymstoku. Przeczytaj tutaj.
– Adam Bodnar publikuje komunikat na platformie X, w którym pisze:
“Sprawa tocząca się przed Sądem Rejonowym w Bielsku Podlaskim, w której 5 osób zostało oskarżonych o ułatwienie imigrantom pobytu na terytorium RP wbrew przepisom, wymaga od nas wszystkich, w tym także ode mnie jako Prokuratora Generalnego, ogromnej rozwagi. Z jednej strony mamy na szali działalność osób i organizacji niosących pomoc uchodźcom na polskiej granicy. Z drugiej – konieczność poszanowania reguł prawa. Nikt nie ocenia intencji oskarżonych. Sąd jednak musi zbadać, czy swoimi czynami nie przekroczyli czerwonej linii, która oznacza popełnienie przestępstwa, nawet jeśli jest to motywowane chęcią pomocy. Jak jest w tym konkretnym przypadku? Wiedzieć to mogą tylko Ci, którzy znają akta i kompletny materiał dowodowy. Ocenić to będzie musiał niezawisły sąd. Sprawa jest jednak poruszająca i budzi zrozumiałe emocje społeczne. W związku z tym wczoraj Departament Postępowania Przygotowawczego @PK_GOV_PL przystąpił do wnikliwej analizy przeprowadzonego śledztwa, materiału dowodowego i zasadności postawionych w tej sprawie zarzutów. Analiza uwzględni wszystkie aspekty tej trudnej sprawy, przy zachowaniu profesjonalizmu i rozwagi”
MARZEC 2025
6/03
– Prokuratura Rejonowa w Hajnówce kieruje do sądu w Hajnówce wniosek o przekazanie jej akt sprawy w celu uzupełnienie śledztwa o materiał dowodowy z innego postępowania prowadzonego przez lubelską delegaturę Prokuratury Krajowej, a gdyby taki wniosek nie został uwzględniony – o wydanie na kolejnej rozprawie postanowienia o jej odroczeniu i zakreślenie oskarżycielowi publicznemu trzech miesięcy do przedstawienia dowodów, których przeprowadzenie “pozwoli na usunięcie braków dowodowych”. Więcej można przeczytać w artykule Polskiej Agencji Prasowej.
KWIECIEŃ 2025
15/04
– Termin drugiej rozprawy Piątki. Z uwagi na duże zainteresowanie opinii publicznej, rozprawa zostajeprzeniesiona do Sądu Rejonowego w Białymstoku (godz. 10:30, sala nr IV)
Pod budynkiem sądu od godz. 9:30 planowana jest demonstracja solidarnościowa.
Inne podobne sprawy:
25.03. 2022 – W tym samym dniu, kiedy czwórka osób niosących pomoc humanitarną zostaje zwolniona, Straż Graniczna zatrzymuje 20-letnią wolontariuszkę Klubu Inteligencji Katolickiej i oskarża ją o organizację nielegalnego przekraczania granicy. Prokuratura także w tym wypadku składa wniosek o trzymiesięczny areszt tymczasowy – nieuwzględniony przez Sąd Rejonowy w Sokółce i późnej przez Sąd Okręgowy w Białymstoku. W grudniu 2022 roku Prokuratura w Sokółce wycofała się ze stawianych zarzutów.