Zwracacie się do nas z pytaniami czego możecie się spodziewać po tym, jak już odmówiłyście/ odmówiliście przyjęcia mandatu. Albo też jesteście wzywane na komendę, po tym jak wylegitymowano was na wydarzeniu. Niektóre z was dostają pisma z pouczeniem, że na podstawie art. 54 § 7 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia (kpw) możecie złożyć pisemne wyjaśnienia.
Poniżej instrukcja krok po kroku czego możecie się spodziewać oraz wzory pism. Wzory będą w pełni przydatne, jeśli wykroczeniem, które rzekomo miałyście popełnić, był udział w nielegalnym zgromadzeniu, co dotyczy zdecydowanej większości z was (art. 54 k.w., art. 116 § 1a k.w.) Zazwyczaj w podstawie zarzutu pojawia się też odesłanie do tzw. covidowego Rozporządzenia Rady Ministrów). Instrukcja pozostaje aktualna niezależnie od zarzutu.
Korzystajcie!
Odmowa przyjęcia mandatu – i co dalej?
Przewidujemy kilka scenariuszy, co może się wydarzyć w związku z nieprzyjęciem mandatu. Przede wszystkim jednak – musimy uzbroić się w cierpliwość, bo te procedury mogą trochę trwać. Najważniejsze jest regularne sprawdzanie korespondencji, ponieważ dwa razy nieodebrane awizo sąd uznaje za prawidłowo dostarczone.
MOŻESZ OTRZYMAĆ OD POLICJI WEZWANIE NA KOMENDĘ
Tak może się też zdarzyć bez odmowy przyjęcia mandatu, po wylegitymowaniu cię podczas spaceru. Jeśli tak się stało w twoim przypadku, sprawdź najpierw w jakim charakterze zostałaś wezwana.
Prawidłowo doręczone wezwanie na komisariat powinno zawierać: twoje imię i nazwisko, powód wezwania na komisariat – w jakiej sprawie, dzień i datę oraz informacje
w jakim charakterze jesteś wezwana/y – “osoba co do której istnieje uzasadnione podejrzenie, że dokonała czynu zabronionego” czy w charakterze świadka/ini. W niektórych przypadkach (kodeks postępowania nie wyjaśnia co to dokładnie znaczy) policja może zawiadomić o wezwaniu telefonicznie lub przez dzielnicowego.
Wezwanie w charakterze świadka
Niestety policja często stosuje taktykę polegającą na wzywaniu jako świadków osób, które podejrzewa o popełnienie wykroczenia lub przestępstwa. Ma to swoje znaczenie z kilku powodów. Osoba wezwana w charakterze świadka musi się stawić. Takiej osobie nie przysługuje prawo do odmowy składania wyjaśnień i milczenia. Świadek ponosi również odpowiedzialność karną za składanie fałszywych zeznań i zatajenie prawdy.
Nie oznacza to, że jesteś bezbronna!
- Świadek ma prawo do odmowy odpowiedzi na konkretne pytanie, jeśli taka odpowiedź mogłaby narazić świadka lub osobę najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub wykroczenie.
- Ponadto świadek ma prawo nie pamiętać zdarzeń – nikt z nas nie jest komputerem i nie ma obowiązku fotograficznego zapamiętywania wszystkiego, co przytrafia nam się w życiu.
Wskazówki:
- proś o wpisanie do protokołu pytań, jakie zadaje ci osoba przesłuchująca,
- domagaj się ścisłego i precyzyjnego notowania twoich wypowiedzi,
- przeczytaj uważnie protokół przesłuchania. Masz prawo żądać poprawek.
- jeśli w protokole są jakieś skreślenia lub uzupełnienia, powinno to być odnotowane w jego treści,
- podpisz protokół tylko jeśli jest on zgodny z twoimi zeznaniami.
Nie podpisuj protokołu, w którym nie napisano precyzyjnie co zeznałaś!
Wezwanie w charakterze osoby podejrzanej
Jestem wezwana w charakterze “osoby co do której istnieje podejrzenie, że dokonała czynu zabronionego”, “osoby co do której istnieje uzasadniona podstawa skierowania przeciwko niej wniosku o ukaranie” lub inne podobne -> w skrócie, jesteś wzywana jako osoba podejrzana.
W postępowaniu wykroczeniowym NIE MUSISZ się stawiać na komendzie po takim wezwaniu. Jeśli tego nie zrobisz, policja po prostu skieruje sprawę do sądu wnosząc o ukaranie cię.
Jeśli mimo to chcesz się stawić, zapamiętaj trzy najważniejsze informacje:
- masz prawo nie przyznawać się do zarzucanych czynów – powiedz, że nie przyznajesz się!
- masz prawo odmówić składania wyjaśnień – powiedz, że odmawiasz składania wyjaśnień!
- nie masz obowiązku niczego podpisywać
Dlaczego to jest ważne?
Na tym etapie nie masz wglądu w zebrany przez policję materiał dowodowy i najbardziej obciążającym dowodem są twoje własne wyjaśnienia złożone przed policją. Dopiero kiedy sprawa trafia do sądu można na spokojnie zapoznać się z materiałami i ustalić linię obrony z prawnikiem. Dlatego tak ważne z perspektywy obrony są pierwsze dwa zdania. Jeśli chodzi o złożenie podpisu, to jest to sprawa indywidualna.
Oczywiście może zdarzyć się tak, że policjanci będą próbowali przekonać cię (lub przestraszyć), że przyznanie się do czynu, przyjęcie mandatu lub dobrowolne poddanie się karze to najlepsze rozwiązanie, “bo jak sprawa trafi do sądu to sąd NA PEWNO będzie jeszcze bardziej surowy”.
Z naszej perspektywy jest to absolutnie nieprawda i policja nie ma prawa sugerować jaka będzie decyzja sądu. Dodatkowo doświadczenie pokazuje inaczej – kiedy sprawa trafia do sądu, w którym możesz złożyć wyjaśnienia i w którym reprezentowany jesteś przez prawnika, szanse na wygraną rosną (na komisariacie można tylko przyznać się do winy, a w sądzie można uzyskać uniewinnienie). Ponadto oferujemy oczywiście pomoc prawną w pisaniu pism procesowych oraz reprezentowania cię w sądzie, jeśli dojdzie do takiej sytuacji.
Możliwość złożenia wyjaśnień na piśmie
W przypadku wezwania na przesłuchanie w związku z zarzutem udziału w nielegalnym zgromadzeniu (art. 54 k.w.) lub zarzutem z art. 116 § 1a k.w. , polecamy wysłanie na policję pisma, w którym złożysz pisemne wyjaśnienia.
W piśmie tym informujesz, że nie stawisz się na przesłuchaniu, korzystasz z prawa do złożenia wyjaśnień na piśmie oraz oświadczasz, że nie przyznajesz się do zarzucanych czynów. Pismo zawiera również uzasadnienie, w którym wyjaśniasz, że udział w zgromadzeniach nie jest nielegalny i nie stanowi wykroczenia, a ponadto nie można rozporządzeniem ograniczyć wolności zgromadzeń.Wzór pisma pobierz tu: https://tinyurl.com/y9yfal7p
Pismo wysyłasz listem poleconym. Zachowaj dla siebie jego kopię oraz potwierdzenie nadania. Pismo powinno być wysłane w ciągu 7 dni od otrzymania wezwania.
Wezwanie do złożenia pisemnych wyjaśnień (art. 54 § 7 KPW)
To oznacza, że policja chce skierować przeciwko tobie wniosek o ukaranie, ale odstępuje od wezwania cię na komendę. Masz możliwość złożyć pisemne wyjaśnienia.
Możesz skorzystać ze wzoru wyjaśnień powyżej (wyrzuć po prostu zdanie o tym, że nie stawisz się na komendzie).
Kiedy policja kieruje wniosek o ukaranie do sądu
Opierając się na wniosku policji, sąd może wydać wyrok nakazowy. Oznacza to, że sprawa toczyła się pod twoją nieobecność, a wyrok dostajesz listem poleconym.
Taki wyrok stanowi tylko propozycję dla ciebie – jeśli go akceptujesz, nie robisz nic.
Masz jednak prawo wnieść do sądu w ciągu 7 dni kalendarzowych sprzeciw. Wzór sprzeciwu znajdziesz tutaj: https://tinyurl.com/y8xtwkp6
Jeśli zarzucono ci popełnienie wykroczenia z art. 54 KW lub art. 116 § 1a KW, możesz też wykorzystać wpisane we wzorze uzasadnienie. Jeśli zarzucono ci inne wykroczenie, poprzestań na części wzoru bez uzasadnienia.
Po wniesieniu sprzeciwu sprawa zostanie rozpoznana przez sąd na zasadach ogólnych.
Sprzeciw wobec wyroku nakazowego
W optymistycznym scenariuszu, jeśli zarzucono ci popełnienie wykroczenia z art. 54 KW lub art. 116 § 1a KW, sąd skieruje sprawę na posiedzenie i umorzy postępowanie, bo stwierdzi, że twój czyn nie jest wykroczeniem.
Podobnie może się wydarzyć od razu po skierowaniu przez policję wniosku o ukaranie i wtedy w ogóle nie dojdzie do wydania wyroku nakazowego: otrzymasz tylko postanowienie o umorzeniu. To najbardziej optymistyczny scenariusz, ale nie pozbawiony podstaw: znamy już takie przypadki.
Kiedy sąd kieruje sprawę na rozprawę
Wtedy sprawa zostanie rozpoznana na rozprawie. Przysługuje ci m.in. prawo przeglądania akt, składania wniosków dowodowych, udziału w rozprawie i przedstawieniu okoliczności, które przemawiają na twoją korzyść.
W takim przypadku skontaktuj się z nami mailowo lub telefonicznie. Postaramy się przygotować cię do rozprawy i zapewnić obrońcę.
Dodatkowe informacje
- pamiętajcie – to tylko wykroczenie. Wykroczeniem jest przejście na czerwonym świetle, przekraczanie prędkości, nieodśnieżenie chodnika i inne drobne rzeczy. Wykroczenie nie znajdzie się w rejestrze karnym, nie załamie waszej kariery i nie uczyni z was przestępców i przestępczyń
-
ta instrukcja będzie aktualna jeśli gdziekolwiek w waszym piśmie mowa jest o kodeksie wykroczeń (kw, k.w., KW), kodeksie postępowania o wykroczenia (k.p.w., KPoW, kpw).
Po prostu w przypadku wykroczeń mamy taki schemat:
1. odmowa przyjęcia mandatu lub wylegitymowanie na spacerze2. wezwanie celem złożenia wyjaśnień lub informacja o możliwości złożenia pisemnych wyjaśnień (można się stawić lub nie, wysłać pismo lub nie)3. wysłanie do sądu wniosku o ukaranie4. wydanie przez sąd wyroku nakazowego5. wniesienie przez was sprzeciwu od wyroku nakazowego6. rozpoznanie sprawy przez sąd na rozprawie -
Prawdopodobnym scenariuszem jest też to, że po wysłaniu wniosku o ukaranie, sąd umorzy postępowanie.
-
Wiemy, że w waszych pismach mogą się pojawiać trochę inne sformułowania, trochę inaczej wyglądające pouczenia. Pamiętajcie o schemacie opisanym powyżej i nie bójcie się!
Czy boicie się mandatu za przejście na czerwonym świetle? Głowa do góry! 🙂